Infectiepreventie is meer dan alleen schoonmaken. Het is een manier van denken én handelen. Tijdens de Train-de-Trainer-cursus over infectiepreventie hebben we geleerd dat de risico’s die vaak vanzelfsprekend lijken, onderschat worden door routines in de praktijk. Dit artikel vat de belangrijkste punten samen en biedt praktische tips voor een veilige werk- en behandelomgeving. 

Bloed: Eerst zeep, dan desinfectie 

Wist je dat bloedeiwitten bevat die alcohol niet kan afbreken? Dat betekent dat wanneer je direct desinfecteert zonder eerst te reinigen, de eiwitten (en dus mogelijke ziekteverwekkers) blijven zitten, ook al zie je ze niet meer. Alcohol haalt namelijk de kleur van het bloed weg, waardoor het lijkt alsof het schoon is.  

 Tip: Was eerst met zeep, desinfecteer daarna. Dit geldt voor alle oppervlakken en instrumenten die met bloed in aanraking komen. Dus ook trays!  

Eten, drinken en handschoenen in kritische ruimtes 

Handschoenen lijken veilig, maar ze zijn poreus. Als je na je patiënten behandeling niet je handen wast en desinfecteert, kunnen bacteriën alsnog terechtkomen op bijvoorbeeld je theeglas.  

Wist je dat een gewone vaatwasser ander soort zeep gebruikt dan een Miele-thermodesinfector? Gewone vaatwasmiddelen verwijderen eiwitten (zoals bloed) onvoldoende, waardoor bacteriën zoals HIV, Hepatitis B, Herpes en de MRSA-bacteriën kunnen overleven. 

Belangrijk om te onthouden: 

• Handschoenen uit = handen desinfecteren. 
• 70% van alle infectieziekten wordt via de handen overgedragen. 
• Let op overdracht bij eten en drinken. 
• Gebruik handcrème bij uitdroging, bijvoorbeeld tijdens pauzes. 

 

Alcoholdoekjes: kijk verder dan het etiket 

Niet alle alcoholdoekjes zijn gelijk. Let goed op de inwerktijd (minstens 30 seconden) en het CE- merk. Dit staat vermeld op de verpakking. 

MRSA: hardnekkig en resistent 

MRSA, ook wel de ‘ziekenhuisbacterie’ genoemd, is resistent én lastig te bestrijden. Zelfs de Miele-thermodesinfector doodt deze bacterie niet volledig.  

Praktijktip: Noteer MRSA als vraag in de medische anamnese en steriliseer alle gebruikte instrumenten na behandeling van deze patiënten. 

Schoonmaken en steriliseren: de tijd tikt 

Instrumenten moeten binnen 6 uur worden gereinigd worden na gebruik. Anders wordt het onmogelijk ze nog steriel te krijgen. Laat ze dus nooit een nacht staan. Waarom? 

1. Indroging: Bloed, pus en weefselresten drogen op, waardoor ze moeilijker te verwijderen zijn. Zelfs met een ultrasoon of thermodesinfector. 
2. Denaturatievan eiwitten: Uitgedroogde eiwitten hechten zich vast aan metaal en vormen een besmettingsrisico voor patiënten.  
3. Verminderde reinigingseffectiviteit: Thermodesinfectoren, ultrasoonbaden en reinigingsmiddelen zijn veel minder effectief als vuil al is opgedroogd of ingeëtst.  

Let op: Droog instrumenten goed af na thermodesinfectie. Anders ontstaat er vliegroest.  

Wat als je binnen 6 uur niet kunt reinigen? 

• Spoel instrumenten kort af met koud water (nooit heet water, dat fixeert eiwitten). 
• Bewaar ze tijdelijk in een enzymatisch reinigingsmiddel of in een afgesloten bak met vochtige doek. 
• Zet ze zo snel mogelijk in de voorreiniging (ultrasoon of thermodesinfector). 

Stappenplan reinigen 

1. Spoelen: koud/lauw water, zichtbaar vuil verwijderen.  
2. Wassen: met (enzymatische) zeep of in een ultrasoonbad.  
3. Desinfecteren: thermisch of chemisch, altijd na de reiniging.  
4. Steriliseren: indien nodig in de autoclaaf.  

 

Ultrasoon reinigen: klein maar krachtig 

De ultrasoon is ideaal voor: 

• Boortjes 
• Holle en scharnierende instrumenten 

Maximale temperatuur: 40°C

Testtip: Plaats wekelijks een stukje aluminiumfolie in de ultrasoonbad. Ontstaan er gaatjes? Dan werkt het systeem goed. 

Thermodesinfector: efficiënt en effectief 

Hoe vol mag de Miele worden ingepakt? 

• Fijne mandjes: maximaal 1/3 vol 
• Grove mandjes: maximaal 2/3 vol 

Tip: Kijk eens met de omloop/ sterilisatie assistente mee hoe de Miele wordt ingeruimd. Als het bakje te vol wordt ingepakt wordt er onvoldoende gereinigd.  

Wist je dat ultrasoontips in de Miele mogen mét beschermdop! Ze hoeven niet intern gereinigd te worden, want er is geen terugloop van water. 

Testen en logboeken: dagelijks én wekelijks 

Er zijn verschillende controles voor desinfectie- en sterilisatieapparatuur: 

• Teststrip: voor niet-holle instrumenten, dagelijks uitvoeren. 
• Helix-test: minimaal 1x per week, bewaren tot volgende inspectie. 
• Bowie & Dick-test: voor textiel. 

Wat is het programma van de thermodesinfector? 

1. Voorwas: koud spoelen bij minimaal 35°C. 
2. Hoofdwas: op 60°C. 
3. Naspoelen/desinfecteren: op 80°C. 

Deze temperatuurstappen zorgen voor veilige en effectieve reiniging. 

Tot slot 

Infectiepreventie is geen momentopname, maar een continu proces van bewustzijn en handelen. Door deze inzichten uit de Train-de-Trainer-cursus goed toe te passen, zorgen we samen voor een veilige werk- en behandelomgeving voor onszelf én de patiënt.