Hoe hielden mensen vroeger hun tanden schoon en wit?

Tandheelkunde, iedere dag zijn we ermee bezig. Maar ben jij je eigenlijk wel bewust van de rijke geschiedenis van je vakgebied? Tijd om een tandje terug te schakelen - en soms heel wat tandjes. Leuke weetjes over belangrijke ijkpunten in de historie van de tandheelkunde. Om goede sier mee te maken bij de koffieautomaat.

Zou jij het doen: je tanden reinigen met een mengsel van urine en geitenmelk? Klinkt niet heel aanlokkelijk, inderdaad. Maar toch werd het vroeger gedaan. Met alle schadelijke gevolgen van dien… 

Tandpasta van urine en geitenmelk 

In de oudheid bestonden er nog geen tandenborstels. Mensen maakten hun tanden ‘schoon’ met gerafelde stokken en doornen van struiken. De Romeinen gebruikten een pasta van urine en geitenmelk om hun tanden schoon te maken. Ook de Egyptenaren hadden een opmerkelijke methode. Zij reinigden hun gebit met  een puimsteen en wijnazijn. 

Tanden bleken met zuur 

Artsen uit de twaalfde eeuw adviseerden patiënten om hun tanden te bleken met salie en zout of ze te schrobben met de Elecampane-bloem. In de late achttiende eeuw was het gebruikelijk om de tanden te bleken met oxaalzuur. Je kunt je zo voorstellen dat deze methodes, naast dat ze enigszins werkzaam waren, ook een hoop schade veroorzaakten aan het gebit.  

Waterstofperoxide voor witte tanden 

Na de ontdekking van de herstellende effecten van waterstofperoxide op het gebit, werd er gezocht naar manieren om tanden voor een langdurige periode bloot te stellen aan waterstofperoxide. In 1918 ontdekte men dat een verwarmde lamp in combinatie met waterstofperoxide de tanden lichter maakt. Een tandarts ontdekte aan het eind van de jaren zestig dat na het gebruik van carbamideperoxide, een middel tegen tandvleesirritatie, de tanden aanzienlijk witter waren. Het idee voor een witmakende gel ging twintig jaar lang rond in het tandheelkundige circuit voordat het echt van de grond kwam. Opalescence carbamideperoxide werd in 1989 gepatenteerd en is nog steeds de basistechniek die vandaag de dag wordt gebruikt voor het bleken van tanden. En nee, daar zit geen spoortje urine of geitenmelk in.